Koroner bypass ameliyatı tüm dünyada ve ülkemizde en sık yapılan kalp ameliyatıdır. Kısaca bypass adıylada bilinmektedir. Öte yandan bypass aslında tıpta çok sık kullanılan bir kelime olarak karşımıza çıkmaktadır. Sözlük anlamı köprülemedir. Günlük hayattada bypass etmek şeklinde sıkça kullandığımız bir kelimedir.
Kalp ve damar hastalıkları için baktığımızda sıklıkla tıkalı olan bir damarı tedavi etmek için tıkalı olan bölgeyi devre dışı bırakmak tıkanıklık nedeniyle yeteri kadar kan akımının gitmediği bölgeyi başka bir damarla bypass ederek kan akımının ilgili bölgeye tekrardan ulaşması için uyguladığımız bir tedavi şeklidir. Bu tanımdan anlaşılacağı gibi sadece kalpte değil vücudumuzdaki tüm organlarda, eğer organı besleyen kan damarında tıkanıklık veya daralma varsa o bölge bypass edilerek kan akımını tekrardan sağlamak mümkündür.
Koroner bypass ameliyatı 1960 lı yılların sonlarında uygulanmaya başlanmış bir ameliyatdır. En sık gördüğümüz kalp hastalığı olan koroner arter hastalığının tedavisinde bir çığır açmıştır. 1980 li yıllarda ortaya çıkan stent adını verdiğimiz damarın içine yerleştirilen bir cihaz vasıtası ile koroner arter hastalığının tedavisi daha basitleşmiş olsa bile koroner bypass ameliyatı hala altın standart olarak yerini korumaktadır.
Koroner bypass ameliyatı özellikle şeker hastalığı olan ve kalp damarlarında yaygın çok sayıda darlığı olan hastalarda stent yöntemi ile karşılaştırıldığında daha iyi sonuçlar vermektedir. Koroner bypass ameliyatında darlığı bypass etmek için kullndığımız damarları bacaktan, koldan ve göğüs arka duvarından almaktayız. Bacaktan aldığımız damarlar toplardamar, kol ve göğüs arka duvarından aldığımız damarlar ise atardamardır. Bu damarların her birinin kendine göre avantaj ve dezavantajları vardır. Hangi hastalarda hangi damarların daha iyi sonuçlar vereceğine dair elimizde bilgiler mevcuttur ve hangi damarları hangi hastalarda kullanıcağımıza bu bilgilere göre karar vermekteyiz. Göğüs arka duvarından aldığımız damar en güvendiğimiz ve açık kalma oranı en yüksek olan damardır.
Koroner bypass ameliyatları en sık göğüs kemiği orta hattan kesilerek yapılmaktadır. Göğsün yan tarafından yapılan kesilerlede bu ameliyatı gerçekleştirmek mümkündür. Ancak hasta açısından en güvenilir ve sonuçları en iyi bilinen ameliyatlar göğüs kemiğinin ön tarafından yapılan kesilerle olan ameliyatlardır.
Koroner bypass ameliyatının iyi planlanması başarılı bir ameliyat için ilk ve en önemli basamaktır. Hastanın ameliyat öncesi iyi hazırlanması çok önemlidir. Damar sertliği sistemik bir hastalıktır. Vücuttaki tüm organ sistemlerini etkileyebilir. Bu açıdan tüm organ sistemlerinin tekik edilmesi, ameliyat öncesi vücutta enfeksiyonun olmaması ilk bakışta önemli basamaklardır. Kalp ameliyatlarında ameliyat öncesi dönemde kalp fonksiyonlarının korunmuş olması ameliyat sonucuna etki eden en önemli faktördür.
Koroner bypass ameliyatlarında hastanede kalış süresi ortalama 4-5 gündür. Hastaneden çıktıktan sonra 2-3 haftalık bir nekahat döneminden sonra rahatlıkla iş ortamına ve günlük yaşantıya dönülmektedir. Bu süreçte dikkat edilmesi gereken en önemli nokta enfeksiyondur. Hasta ziyaretlerinin kısıtlanması ve hasta ile temas edilmeden el yıkanması olası bir enfeksiyonun önlenmesi açısından alınabilecek en basit ama en etkin önlemlerdir.
Koroner bypass ameliyatı olmanız bu hastalığın tamamiyle iyileştiği ve tekrarlamıyacağı anlamına gelmez. Koroner arter hastalğının ortaya çıkmasına neden olan sigara, kan yağlarının yüksek olması, yüksek tansiyon, kontrolsüz şeker hastalığı gibi risk faktörlerinin ameliyat sonrası dönemdede kontrol altına alınması mutlaka ve mutlaka sigara içiciliğinin bırakılması gerekmektedir. Aksi takdirde bypass için kullanılan damarların tıkanması ve hastalığın tekrarlaması büyük olasılıktır. Ayrıca ameliyat sonrası dönemde mutlaka doktorunuzla iletişim halinde olmanız ve ialçlarınızı düzenli kullanmanız gerekmektedir.
Koroner bypass ameliyatı sonuçları itibarı ile son derece yüz güldürücü bir ameliyatdır. Özellikle kalp krizi geçirmeden kalp fonksiyonları bozulmadan yapılan koroner bypass ameliyatı daha az riskli ve uzun dönem sonuçları daha iyi olan bir ameliyatdır. Bu nedenle koroner bypass ameliyatından korkmayınız.
