Koroner Baypas Ameliyatı Nedir ?
Koroner baypas ameliyatı kalbimize kan akımını arttıran bir ameliyatdır. Kalbimiz bir kas pompasıdır ve koroner arter olarak adlandırdığımız damarlar ile beslenmektedir.
Neden Koroner Baypas Ameliyatı Olurum ?
Koroner arterlerin iç yüzeyinin plak adını verdiğimiz oluşumlar ile daralması neticesi kalbe olan kan akımı azalmakta ve bu durum kalbin beslenmemesi yani daha az oksijenin kalbe gitmesi ile sonuçlanmaktadır. Bu durum kalbimizde özellikle hareket halinde iken oluşan ve “Anjina” adını verdiğimiz bir göğüs ağrısının oluşmasına neden olmaktadır. Anjina kısa süreli sıklıkla 2-3 dakika süren çok şiddetli ve bıçak saplanır tarzda bir ağrıdır. Bu durumun bir sonraki aşaması ise “kalp krizi” dir. Koroner baypas ameliyatı kalbimize olan kan akımını arttırarak kalbimizin daha iyi kanlanmasını sağlar ve bu şekilde kalbimizi olası bir krizden korur ayrıca nefes darlığı ve göğüs ağrısı gibi şikayetleri ortadan kaldırır.
Koroner Baypas Ameliyatı sık yapılan bir ameliyatmıdır ?
Koroner arter baypas ameliyatı tüm dünyada ve ülkemizde en sık yapılan kalp ameliyatıdır.
Koroner Baypas Ameliyatı Nasıl Yapılır ?
Koroner Baypas ameliyatı çeşitli teknikler ile yapılır.En sık yapılan ve üzerinde en fazla tecrübe olan ayrıca sonuçları itibarı ile en iyi sonuçlara sahip olan teknik “Klasik Koroner Baypas” ameliyatı olarak adlandırdığımız ameliyatdır. Hangi teknik kullanılacak olursa olsun, yeni damarlar olarak adlandırdığımız damarların bir ucu, darlık olan damarda darlığın ötesine diğeri ise aort damarına dikilir. Böylelikle darlık “baypas” edilir.
Klasik Koroner Baypas Ameliyatı
Bu ameliyatda göğüs kemiği açılır. Kalp özel bir teknik ile durdurulup “kalp-akciğer” makinesi adını verdiğimiz bir makinaya bağlanır. Bu makina, ameliyat süresince kalp ve akciğerlerin vazifesini görür. Yeni damarlar dikildikten sonra kalp tekrar çalıştırılır ve kalp makinadan ayrılır. Sonrasında kemik ve dokular tekrardan dikilir ve ameliyat sonlandırılır.
Bu ameliyatın en önemli avantajı kalp durduğu için yeni damarlar çok daha rahat bir ortamda dikilir ve buda baypas ameliyatlarının başarısını arttıran en önemli faktördür. Ayrıca bu ameliyat tekniği ile istediğiniz kadar damara güvenli bir şekilde baypas yapabilir hatta çok uzun darlıklarda dahi bu damarları dikebilirsiniz.
Atan Kalpte Baypas Ameliyatı
Bu ameliyatda klasik koroner baypas ameliyatı gibi göğüs kemiği açılarak yapılır. Ancak kalp, durdurulmadan ve kalp akciğer makinası kullanılmadan, atan kalpte yeni damarlar darlık olan damarlara dikilir.
Bu ameliyatın en önemli avantajı kalp-akciğer makinası kullanılmadan yapılmasıdır. Bu durumda makinaya bağlı oluşabilecek yan etkiler minimum a indirilir. Ancak ameliyatın en önemli dezavantajı her hastaya uygulanamamasıdır. Bazı hastalarda damar yapısı ileri derecede kireçli olduğundan yeni damarların dikilmesi atan kalpte sağlıklı olmayabilmekte ve anastomoz adını verdiğimiz bu işlemde sonradan tekrardan darlık oluşma ihtimali artmaktadır. Unutulmamalı ki koroner baypas ameliyatlarının başarısında en önemli faktörlerden biri mükemmel anastomozdur. Bu nedenle atan kalpte baypas ameliyatı ancak damar yapısı mükemmel anastomoza izin verecek olan hastalara uygulanmalıdır.
Ufak Kesiden Koroner Baypas Ameliyatı “Minimal İnvaziv”
Bu ameliyat tekniğinde göğüs kemiği açılmadan, göğsün yan tarafından kaburgaların arasından yapılacak olan yaklaşık 7-8 cm lik bir kesi ile kalbe ulaşılır. Bu teknik kalbin ön tarafındaki damarlara yapılacak olan baypas ameliyatları için daha uygun bir tekniktir. Kalbin arka tarafını besleyen damarlara ulaşmak oldukça zordur. Bu nedenle her hasta için uygun değildir. Gene bu ameliyatda da damar yapısı atan kalpte baypas yapabilmek için uygun olmalıdır.
Kısmen yeni bir tekniktir. Son yıllarda geliştirilen yeni enstrümanlar ile bu ameliyatı yapmak daha kolaylaşmıştır. Ancak gene de uzun dönem sonuçları henüz olmayan vede sınırlı sayıda hasta da uygulanması mümkün olan bir ameliyatdır.
Koroner Arter Baypas Ameliyatında kullanılan damarlar nerden alınmaktadır ?
Koroner baypas ameliyatlarında kullanılan damarlar iki çeşitdir. Arter grefti ve Ven grefti. Arter adını verdiğimiz damarlar vücudumuzda temiz kanı taşıyan damarlardır. Venler ise kirli kanı taşıyan damarlara verilen isimdir. Genel anlamda arter greftleri ven greftlerine göre daha iyi kalitede damarlardır. Açık kalma oranları bir diğer değişle tekrardan kireçlenme – tıkanma oranları arter greftlerinde ven greftlerine oranla daha düşük bir olasılıktır.
Baypas ameliyatlarında kullandığımız arter greftlerini ya göğüs kemiğinin arkasından ( Mamaryan arter ) yada koldan (radyal arter ) alırız. Ven greftlerini ise bacaktan çıkarırız ( safen ven ). Hangi hastada hangi greftin kullanılacağını belirleyen çok çeşitli teknik ayrıntılar mevcuttur.
Kimler Koroner Baypas Ameliyatı olmalıdır ?
Kalbimize kan götüren koroner damarlar sağ ve sol olmak üzere iki tanedir. Bu iki ana damardan çıkan yan dallar mevcuttur. Kalbimizin yaklaşık %70 sol damardan beslenir. Ana damar tıkanıklıkları, damarın başlangıç noktasına yakın tıkanıklıklar ve damarı boylu boyunca tutmuş olan darlıklar, baypas işleminden daha fayda görür. Ayrıca şeker hastalığı mevcudiyeti, kalp kasılması bozulmuş olan hastalarda baypas ameliyatından daha fazla fayda görürler.
Baypas Ameliyatından ne kadar sonra iyileşirim ?
Koroner baypas ameliyatları sonuçları itibarı ile çok yüz güldürücü ameliyatlardır. Hastalar durumlarına göre ameliyat sonrası bir gün kadar yoğun bakım ünitesinde takip edilirler. Sonrasında 4-5 gün kadar serviste takip edildikten sonra taburcu olurlar. Tam anlamı ile iyileşme 3-4 hafta içerisinde olur.
Ameliyat Sonrası Nelere dikkat etmeliyim ?
En önemlisi yara yerlerinizin sağlıklı iyileşmesidir. Göğüs kemiğinin kaynaması yaklaşık 2-3 haftalık bir süreçtir. Bu süre içerisinde göğüs korsenizi giymeniz ve göğüs bölgesine herhangi bir darbe gelmesini önlemeniz önemlidir. Ayrıca enfeksiyon gelişiminin önüne geçmek için kalabalık ortamlardan kaçınmanız, ve eğer şeker hastalığınız var ise kan şekerlerinizi kontrol altında tutmanız önemlidir.
Ameliyat Sonrası İlaç kullanmaya devam edecekmiyim ?
Evet kullanmanız gereken ilaçlar olacaktır. Baypas ameliyatı olmanız altta yatan damar kireçlenmesini önlememektedir. Ayrıca damar kireçlenmesine neden olan risk faktörlerini kontrol etmek yeni dikilen baypas damarlarının daha uzun süre açık kalması açısından önemlidir. Bu nedenle tansiyon ilaçlarınızı, eğer şeker hastası isenin şeker ilaçlarınızı kan yağlarının yüksekliği için kullanmanız gereken ilaçları ve kan sulandırıcı ilaçlarınızı ömür boyu kullanmanız gerekmektedir.
